Đất Làng bây giờ !
14. ĐẤT LÀNG
Hát rằng:
Đất cũng chỉ là đất thôi
Mà nơi lúa chín, mà nơi cỏ tràn...
Con cò yêu cánh đồng làng
Yêu đời lam lũ mà sang với mình
Bạn ơi, đất cũng hữu tình,
Ta yêu đất sẽ hoá mình cho ta ...!
1. Thời cha anh
Đất quê tôi,
sỏi đá cào tướp chân
những mẹ gà chăm chỉ nuôi con.
Tôi lớn lên,
đất đai từ bao đời đã vậy.
Cây lúa ít được sống hết thời con gái,
lơ thơ cánh đồng làng...
Mùa gặt về,
những đụn rơm như nấm đùn lên quanh nhà
mà hạt thóc chẳng bao giờ kín nổi vành cót.
Bữa ăn, chỉ có khoai cõng sắn.
Quả cà, đĩa nhút quanh năm
***
Tháng giêng, tháng hai...
Cái mủng rách mẹ mòn tay
qua nhà người mượn vay, cầm cố..
Củ khoai non cũng khó
Em đói ăn khóc lả trên nôi
Cha thì lo ngược rừng
Kiếm củi kịp về chợ chiều đổi sắn...
***
Tháng tám - chọi trâu,
nước lụt dềnh qua làng xóm.
Chị kê bếp lên chõng tre luộc con cá bạc
Em nô đùa thả chiếc thuyền trôi
Cha hết đứng lại ngồi
Mẹ nhẩm tính nợ người chưa trả hết
Lửa cháy trên tay
Mưa dội trên đầu
Hết mùa trọi trâu
Đất làng lại trơ sỏi đá...
Tôi lớn lên,
Đất làng từ bao đời đã vậy !
Tuổi hai mươi mới lần đầu biết đọc
Chữ O tròn một góc chiến hào....
2. Thế hệ chúng tôi
Thời chúng tôi sống,
sau tiếng gà gáy sáng,
tiếng kẻng ngân vang giục gọi ra đồng,
tiếng đục đạc đàn trâu
âm vang như khúc nhạc dạo ..
Màn sương mờ trắng còn buông
Tiếng nghé ọ thương như con trẻ,
Tiếng cút kít xe lăn trên những bờ vùng
Tiếng gọi mạ, gọi phân đoàn người đi cấy
Tiếng nước chảy loong toong
Tiếng rúc rích, rì rầm...
Mặt trời kéo màn sương lên
Đất làng dậy bài ca bừng sáng !
Thời chúng tôi sống,
đất làng ấp iu đầy gió mát
Lũ trẻ chăn trâu suốt ngày ca hát
Những bài đồng ca, cô giáo dạy thuộc lòng
Đất kẻ ô khoanh vùng hợp tác
Những dự án, công trình
đắp đập ngăn sông
Kéo điện, dựng nhà
xây trường học ...
áo vải mộc, màu nâu non nắng nhạt
Mà lòng người ngan ngát hương thơm...
***
Thời chúng tôi sống,
trang sách bình yên
đang lật mở bỗng nhoà máu đỏ.
Đất làng những năm đánh Mỹ
Cũng oằn lên, lửa cháy, bom rơi
Chỉ còn Mẹ và Em ra đồng
Hạt thóc chia đôi, hạt thóc chia ba
Tôi nhận phần mình nơi tuyến lửa
Cây lúa biết sống hết sức mình
bằng tình yêu của người ở lại
Một nắng, hai sương...
vẫn chưa đủ để có bát cơm
cho người ra phía trước..
Mẹ đội mũ rơm đi cày
Chị khoác súng, gặt dưới tầm pháo sáng
Em lội dọc chiến hào đi học
Đất đai trộn thêm sắt thép
mảnh bom, mảnh pháo giặc thù...
3. Thời hậu chiến
ở chiến trường về ,
tôi chẳng thể nào tin.
Hạnh phúc lớn, chưa kịp lau nước mắt
Mẹ và Em lại hành khất lên đường...
Câu hát xưa buồn đến tận bây giờ ?
Xương chất núi để tàn gio bể ?
Đất đã khoanh vùng,
Đất lại xẻ chia
Lòng người hợp, lòng người ly tán
Phiên chợ làng thêm người bớt của
Túp lều tranh dựng vội vẹo xiêu...
Lũ trẻ lớn lên không biết cầm cày
Con gái, con trai bỏ làng ra thành phố ...
Vàng thau - trinh trắng.. trao mua
Đã có kẻ lương tâm bán đổi
Nước đục, nước trong... vấy bẩn cánh cò
Đất làng xót xa ...ngoảnh mặt với trời
Cây lúa lại đói ăn, hơn cả người đang sống !
Nắng mưa, vạn vật đổi thay ?
Nhói đau vết thương người trở lại ....
4. Bây giờ
Rồi cánh cửa cuộc đời
chợt mở,
bắt đầu từ khoán hộ
Lòng người hiểu nhau hơn
Bưng bát cơm ăn, nhận rõ gương mặt mình
Làng lại thức trước khi gà gọi sáng
Mùa lạc, giục mùa khoai,
Dáng tảo tần của Mẹ xưa lại thấy
Trên tay em nắng cháy mưa dầm
Mồ hôi đổ mà tim đời dịu mát
Chợt yên lòng trước những nấm mồ bạn xưa...
***
Hát rằng :
Dẫu cho sương gió bời bời
Đất làng ta lại sáng ngời nụ hoa
Bây giờ chẳng phải chia xa
Đất làng đang hát bài ca chính mình
Tay em khiêng đá lấp ngầm,
Nghiêng đồng chắt nước, gieo mầm xuân lên
Nụ cười sáng cả trời đêm
Khát khao lời gió, nỗi niềm ý trăng...
Đèn khuya thơ đã sang trang
Mà sao lòng dệt ... tơ lòng... rối tinh
Bạn ơi đất cũng hữu tình,
Ta yêu, đất sẽ hoá mình cho ta !
Hà nội 1981
Kiều Anh Hương
No comments:
Post a Comment